Zilveren Belgische 5 Frank Leopold II.

De zilveren Belgische 5 Frank (1865-1878) Leopold II is een beleggingsmunt met een gewicht van 25 gram en een zuiverheid van 90%, 21,6 karaat of 22,5 gram puur zilver, ¾ ounces (Oz). De munt heeft een diameter van 37 mm en een dikte van 3 mm. 

 

Maar laat ons de munt eens nader bekijken.

 

 

De Belgische zilveren 5 Frank-munt onder Leopold II (1865-1876) is een fascinerend stuk geschiedenis. Laten we de feiten helder op een rij zetten, zonder al te veel droge opsommingen, maar mét de nodige details voor verzamelaars en liefhebbers.

 

De munt heeft een nominale waarde van 5 Frank, in de volksmond ook wel de Belgische 5 Frank genoemd. Ze is gemaakt van 90% zilver (900/1000) en 10% koper, wat zorgt voor extra stevigheid. Met een gewicht van 25 gram en een diameter van 37 mm is het een stevige munt die goed in de hand ligt. De productieperiode van de zilveren 5 Frank loopt van 1849 tot 1876, maar de exemplaren met Leopold II’s portret werden pas vanaf 1865 geslagen, na het overlijden van zijn vader, Leopold I. De zilveren 5 Frank werd voor het eerst geslagen in 1849 onder Leopold I, maar de versie met Leopold II’s portret verscheen pas vanaf 1865 en liep tot 1876.De ontwerper was Leopold Wiener, een van de topgraveurs van zijn tijd, en de Koninklijke Munt in Brussel stond in voor de productie. De munt was bedoeld als circulatiemunt, oftewel gewoon geld voor dagelijks gebruik.

 

De eerste Belgische zilveren 5 Frank-munten kwamen in 1849 op de markt, onder koning Leopold I (regeerperiode: 1831-1865). Na zijn overlijden op 10 december 1865 werd hij opgevolgd door Leopold II, die op 17 december 1865officieel koning werd. Dat betekent dat de eerste munten met zijn portret pas begin 1866 in omloop kwamen. Hoewel Leopold II koning bleef tot 1909, werd de zilveren 5 Frank in 1876 uit de roulatie gehaald. Dit had te maken met de Latijnse Muntunie, een internationaal muntverdrag ondertekend op 23 december 1865 door België, Frankrijk, Zwitserland en Italië (Griekenland volgde in 1868). Dit systeem zorgde ervoor dat munten van dezelfde waarde en zuiverheid uitwisselbaar waren binnen de deelnemende landen. De 5 Frank had een standaard zilvergehalte van 900/1000 en een gewicht van 25 gram, helemaal volgens de regels van de muntunie. De unie bleef officieel bestaan tot 1914, maar door de Eerste Wereldoorlog viel het systeem stil.

 

Tijdens de regeerperiode van Leopold II werd de zilveren 5 Frank in grote hoeveelheden geslagen, wat wijst op de economische groei van België in die tijd. Leopold II is natuurlijk vooral bekend vanwege zijn koloniale ambities in Congo, die in 1876 begonnen – toevallig ook het jaar waarin de productie van deze munt stopte. Daarnaast investeerde hij in grootschalige stadsvernieuwingen, zoals brede lanen in Brussel en kustwerken in Oostende. De zilveren 5 Frank had een hoge waarde, waardoor veel mensen de munt oppotten in plaats van uit te geven. Dit hielp mee aan de overgang van een gewone munt naar een gewild verzamelobject. Vanaf 1876 werd de 5 Frank niet langer in zilver geslagen, maar in goedkopere metalen zoals nikkel of koper-nikkel.

 

Het ontwerp van de munt is klassiek en statig.

• Voorzijde: Leopold II kijkt naar rechts, met zijn kenmerkende baard. Het opschrift “LEOPOLD II ROI DES BELGES” betekent simpelweg “Leopold II Koning der Belgen”. Dit was standaard in het Frans, de officiële taal van de Belgische munten in die periode. Het ontwerp kwam van Leopold Wiener, die sinds 1864 hoofdgraveur was bij de Koninklijke Munt.

• Achterzijde: Het Belgische wapenschild met een gekroonde leeuw (de Belgische Leeuw), geflankeerd door een eikentak (symbool voor kracht) en een olijftak (vrede). Bovenaan staat het motto “L’UNION FAIT LA FORCE” – oftewel “Eendracht maakt macht”, de nationale leuze sinds 1830. De waarde wordt aangeduid als 5 F of 5 FRANCS, afhankelijk van de slag.

• Rand: Het randschrift luidt “DIEU PROTÈGE LA BELGIQUE” (God bescherme België), met sterretjes als scheiding. Hier zijn twee varianten van bekend:

• Positie A: Tekst rechtop als je de achterkant boven houdt.

• Positie B: Tekst rechtop als je de voorkant boven houdt.

Tussen 1865 en 1873 was het woord “PROTEGE” 27 mm lang, maar vanaf 1873 werd dat 31 mm, met bredere spatiëring en omgekeerde sterren die op één punt staan. Dit soort details maakt een groot verschil voor verzamelaars.

 

De munt werd onder Leopold II geslagen in de jaren 1865 tot en met 1876. Binnen deze reeks zijn er enkele bijzondere varianten, zoals:

• 1867: Bestaat met een normale 7 en een grote 7 in het jaartal.

• 1873: Verschilt door de bredere spatiëring in PROTEGE en de sterren met één punt omhoog.

 

Sommige jaartallen zijn zeldzamer dan andere, vooral als ze een positie B-randschrift hebben of in ongecirculeerde staat verkeren. Hoewel deze munten oorspronkelijk bedoeld waren voor België, circuleerden ze ook in andere landen van de Latijnse Muntunie, zoals Frankrijk en Italië. Verrassend genoeg werd de Belgische zilveren 5 Frank zelfs in El Salvador gebruikt tot 1892, toen dat land een eigen muntsysteem invoerde. Omdat de munt veel zilver bevatte (22,5 gram puur zilver), werd ze vaak gespaard en opgepot, wat de verzamelwaarde vandaag nog steeds beïnvloedt.

​